Stadsgezichten op de kaart

2017-07-16 14:47:31

Een 16e-eeuwse tekening van het Rokin, een straatje in Parijs van Jan Sluijters of een foto van het GG&GD consultatiebureau op het Waterlooplein - allemaal heel geschikt om op een kaart te tonen. Maar op welk punt prik je zoiets? Op het punt waar de maker gestaan moet hebben? Precies op het afgebeelde gebouw? En zo'n panorama van het Rokin dan?

Het Rokin te Amsterdam - hoe zou je deze tekening op de kaart plaatsen?

De vraag is waarom je je tot een punt zou beperken. Waarom geef je niet zowel het standpunt van de maker als kijkrichting als de kijkhoek aan? Bert Spaan maakte voor de New York Public Library een Leaflet plugin waarmee je precies dat kan doen. In de deze maand gelanceerde Surveyor kan het publiek de plugin gebruiken om New Yorkse foto's zo te plaatsen.

Met deze plugin geef je zowel het standpunt van de maker aan als kijkrichting en kijkhoek

Voor een project van Erfgoed Leiden en Omstreken is de plugin eerder dit jaar al beschikbaar gemaakt als widget binnen hetvolk.org. Er wordt nu gekeken hoe de resultaten van het eerste pilotproject het best verwerkt kunnen worden. Hoe bereken je bij een dubbele invoer bijvoorbeeld of de antwoorden dicht genoeg bij elkaar liggen om verdere controle overbodig te maken? En hoe sla je de gegevens op in je collectiebeheersysteem?

Ook niet onbelangrijk is de vraag wat je uiteindelijk met de gegevens kan.

Kaarten

Een kaartje naast de afbeelding waarop je de kijkhoek ziet is het eerste waar je aan denkt. Dan ben je niet meer afhankelijk van frases als 'gekeken in noordwestelijke richting' in de beschrijving (die je nu trouwens automatisch kan genereren, de gegevens bevatten het exacte aantal graden van de kijkrichting).

We hebben ook gekeken hoe je meerdere foto's met kijkhoeken op een kaartje kunt tonen. Dan zie je dat uit vliegtuigjes of van torens fotograferende mensen nogal wat aandacht op kunnen eisen. Maar anders dan wanneer je alleen over puntjes zou beschikken, zie je wel meteen of je een wijds stadsgezicht of juist een afbeelding van een enkel pand mag verwachten. Het dwaalt best prettig door de stad zo.

De Burcht, één van de foto's uit de Leidse pilot, met standpunt in rood en blikveld in roze

Streetview

Bij een grotere dichtheid van afbeeldingen kan je je Streetview-achtige applicaties voorstellen. Sowieso maken de gegevens het mogelijk om bij een schilderij uit het begin van de vorige eeuw de huidige situatie in Streetview op de juiste plek en in de juiste richting kijkend te openen. Of om een afbeelding op je mobiel te tonen als je, staande waar de maker stond, het scherm de juiste richting op draait.

Rue de la Rochefoucauld door Sluijters, streetview van dezelfde locatie, het blikveld en het adres van het hotel waar Sluijters verbleef en dit werk schilderde.

Gebouwen

Maar wat als je wilt kunnen zoeken naar afbeeldingen van een specifiek gebouw? Je kan natuurlijk uitrekenen tegen welke gebouwen je blikveld aan 'botst' om zo koppelingen tussen afbeelding en gebouwen te maken. Dat is precies wat ze zowel in New York als Leiden van plan zijn.

Een paar problemen kan je daar natuurlijk wel bij tegenkomen. Geometrieën van zowel het blikveld als gebouwen zijn niet meer dan 2D representaties. Als een foto vanaf het dak is gemaakt, of als het voorste gebouw zo laag is dat het het zicht op de kerk erachter niet beneemt, dan zullen de berekeningen niet tot een optimaal resultaat leiden. En er kan natuurlijk net een vrachtwagen door beeld rijden. Of een boom vol in blad staan die het zicht beneemt.

Bovendien moet je weten wanneer de foto gemaakt is en beschikken over de polygonen van de gebouwen zoals die op datzelfde moment bestonden. Nu is dat vaak nog niet het geval, dus dan is het handmatig verbinden van een afbeelding als hieronder met http://verdwenengebouwen.nl/gebouw/3753 nog nodig. Maar het is voor meer toepassingen prettig om wel over al die historische polygonen te beschikken, dus ik kan me voorstellen dat dat in de toekomst het geval gaat zijn. En dan denk ik dat je een heel eind kunt komen.

Deze week begint er op hetvolk.org een klein crowdsourceproject waarin we 100 Amsterdamse stadsgezichten uit de zeventiende eeuw op de kaart gaan zetten.

Het GG&GD bureau voor zuigelingenzorg op het Waterlooplein, net als alle huizen erachter inmiddels verdwenen. Handmatig of op basis van geometrie, het is mooi als deze foto verbonden wordt met http://verdwenengebouwen.nl/gebouw/3753